Branche strijdt voor behoud fysiek advies bij UAD-geneesmiddelen
De drogisterijsector, onder leiding van het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD), maakt zich grote zorgen. Vanwege een wijziging in de Geneesmiddelenwet kan het zijn dat het advies van apothekers en drogisten bij de verkoop van Uitsluitend Apotheek of Drogist (UAD)-geneesmiddelen weer wordt vervangen door een digitale tablet. ‘Weer’, omdat dit vijf jaar geleden al werd geprobeerd door Albert Heijn. In november 2020 bepaalde de Raad van State echter dat in een verkooppunt van UAD-geneesmiddelen altijd een (assistent-)drogist fysiek aanwezig moet zijn. Nu buigt de Tweede Kamer zich over de kwestie. Jos Jongstra, directeur van het CBD, praat Drogist’Business bij.
Tekst: Michelle van der Harst
De regering vindt de Geneesmiddelenwet verouderd en heeft daarom eind vorig jaar een voorstel tot wetswijziging van artikel 62 ingediend, waarbij het slechts zou gaan om ‘technische’ aanpassingen. “Hoewel de minister deze klein doet voorkomen, zijn ze erg ingrijpend”, zegt Jongstra. Ze zouden ertoe leiden dat straks alle zelfzorggeneesmiddelen verkocht kunnen worden bij een supermarkt, tankstation of elke andere winkel met een tablet aan de muur en één drogist op het hoofdkantoor. Jos: “Het voorstel is opgenomen in een zogenaamde Veegwet, normaal bedoeld om kleine foutjes als punten en komma’s te wijzigen, en werd door de voormalige minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) ingediend in de week van kerst en oud en nieuw. Een beetje sneaky natuurlijk.”
Het CBD en het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) vinden de wetswijziging onnodig, onverstandig en gevaarlijk voor de volksgezondheid. “De Raad heeft niet voor niets geoordeeld dat de tabletdrogist in strijd is met de wet”, aldus Jos. “Maar de supermarkten zeggen natuurlijk: het geven van advies via tablets was toen mogelijk, dus moet het nu ook weer worden. Een beetje alsof je een paar keer door rood licht rijdt en vervolgens gaat zorgen dat dat is toegestaan.” Daar wil het CBD een stokje voor steken. De aanpassingen brengen evidente risico’s voor de volksgezondheid met zich mee, waar de minister van VWS door diverse partijen (IVM, Consumentenbond en CBD) herhaaldelijk op gewezen is. “Wij proberen de Kamerleden te voorzien van wetenschappelijke onderzoeken die het belang van wetsbehoud bevestigen. Daarnaast zoeken we de publiciteit”, vertelt de directeur van het CBD.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Jongstra: “Momenteel hebben we in Nederland een zorgstelsel waarin 80% van de zelfzorg-geneesmiddelen via de drogist of apotheker verkocht mag worden, zodat er een goede balans is tussen verkrijgbaarheid en zorg. Je kunt de producten gemakkelijk kopen, maar er is wel een kwaliteitssysteem omheen gebouwd om de risico’s te beperken en de wettelijk verplichte verantwoorde zorg te leveren. Dat zou worden weggenomen met deze wetswijziging. Dan hoeft er niet meer elk openingsuur een drogist aanwezig te zijn en is het voldoende om een bordje op te hangen met een QR-code die linkt naar meer informatie en advies op afstand.”
“Een tablet als extra is prima, maar is niet plaatsvervangend voor een deskundige”, vindt Jongstra. “Het gaat hier namelijk niet over de verkoop van tandpasta of luiers, maar over geneesmiddelen. Er zijn in Nederland twee miljoen mensen die niet goed kunnen lezen of begrijpen, en velen weten niet dat een zelfzorggeneesmiddel invloed kan hebben op andere geneesmiddelen. Een (assistent-)drogist stelt vragen en observeert. Die spot dat een flink vermagerd tienermeisje laxeerpillen wil kopen of dat een oudere man geneesmiddelen met elkaar wil combineren die niet samengaan. In de gecertificeerde drogisterijen geven de 10.000 Erkend Specialisten in Zelfzorg samen wel 60 miljoen adviezen per jaar; een tablet aan het schap wijst je niet actief op de risico’s”, aldus Jos.
Jongstra stelt zelf de vraag al: “Maar drogisten verkopen toch ook via het internet? Ja, maar er is een cruciaal verschil. Wie online paracetamol koopt bij een gecertificeerde online drogist die is aangesloten bij het Keurmerk Zelfzorg Online, krijgt een pop-up te zien met ‘Dit is een geneesmiddel, wilt u advies?’ Je kunt doorklikken naar de bijsluiter, er bestaat een leeftijdscheck en je mag maximaal drie artikelen van hetzelfde product kopen. Als je in een supermarkt een geneesmiddel koopt, kun je daar meer dan drie stuks van aanschaffen en word je er niet op gewezen dat het een geneesmiddel is.”
Voormalig minister van VWS Hugo de Jonge voerde aan dat men moet meegaan met de tijd, laat Jongstra weten. “Dat is natuurlijk onzin,” aldus Jos, “want je kan prima met digitale communicatie werken, alleen niet in de plaats ván. Daarnaast is er eigenlijk geen enkele reden om de distributie te verbreden: iedereen woont op zo’n 10 minuten rijden van een drogisterij, die vaak net zo lang open is als de supermarkt. Het gaat hier niet over Economische Zaken, maar over Volksgezondheid.”
Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen via www.drogistensite.nl.
