Vóór corona waste slechts 50 procent van de Nederlanders de handen met water en zeep na een toiletbezoek, bleek uit onderzoek van WIN / Gallup International, een wereldwijde vereniging van marktonderzoekbureaus. Later in 2020 bleek uit internationaal onderzoek van Essity dat driekwart van de mensen vaker hun handen is gaan wassen tijdens de pandemie. Nederlanders doen dat nu gemiddeld negen keer per dag. En afgaand op de lege schappen afgelopen voorjaar, lijkt het erop dat we onze handen ook volop zijn gaan ontsmetten met handgel. Goed bezig, zou je denken. Maar is dat wel zo?
Tekst: Michelle van der Harst
De meeste ziekteverwekkers worden via handen overgebracht. Daarom is het schoonhouden van onze handen zo belangrijk. We hebben inmiddels vaak genoeg gehoord hoe we onze handen met water en zeep moeten wassen. Alle kanten van je natte hand (ook tussen je vingers) met vloeibare zeep bedekken, je handen zorgvuldig afspoelen en afdrogen, en ondertussen tot 20 tellen of een liedje zingen. Is er geen water en zeep voorhanden, dan kunnen we handgel inzetten. Handgels drogen onze huid minder gauw uit en besparen ons tijd. De vraag is wat deze gels moeten bevatten om effectief te zijn.
Viruskillers
Een handgel wordt desinfecterend door alcohol, en eventueel andere virusdodende stoffen. Wanneer alcohol de enige virusdoder in het flesje is, moet daar minimaal 70 procent van inzitten. Volgens experts van het RIVM is 70 tot 85 procent het best. Dat percentage mag lager zijn als ook andere bestanddelen in de gel virussen doden. Staat er een virusclaim op het etiket, dan zou het middel ook beschermen tegen het coronavirus. Omdat corona een omkapseld virus is, is het namelijk met ethanol te doden. Zo’n virusclaim is te herkennen aan een 11-cijferige code met een letter N erachter, of een 5-cijferige code met NL ervoor. Doordat veel ondernemers nieuw zijn in de productie van handgels, en zij niet allemaal zo gauw een N nummer konden krijgen, zijn er ook veel gels verkrijgbaar zonder virusclaim, die wel voldoen aan de vereisten. Te koop in Nederland zijn onder andere die van Best Quality Products, Care Plus Clean Pro, Hygeniq, MediSanitize, Treatments en Yari.
Niet het ei van Columbus
Virusclaim of niet, er wordt gewaarschuwd niet volledig op handgel te vertrouwen. Handgel is ‘voor erbij’, dus het blijft belangrijk om de handen te wassen met water en zeep. Vuil verdwijnt namelijk niet door handgel. Gebruik een desinfecterende gel alleen wanneer je geen water tot je beschikking hebt, of wanneer je als arts of verpleegkundige in het ziekenhuis werkt. Daar kunnen ziekteverwekkers namelijk via patiënten met een verslechterde gezondheid sneller op elkaar worden doorgegeven. Bovendien kan een overmatig gebruik van handgel irritatie en een gevoelige huid veroorzaken, doordat natuurlijke huidoliën verwijderd worden. Te veel onze handen desinfecteren of wassen, kan ook ons immuunsysteem verstoren. Onze eigen beschermende bacteriën bieden van nature weerstand tegen ziekteverwekkers, en deze microben kunnen worden aangetast door de bacteriedodende stoffen in handgels. Gebruik handgel dus met mate.
